ساختار بازار ، در اقتصاد ، به نحوه طبقه بندی و تمایز صنایع مختلف بر اساس مدرک و ماهیت رقابت برای کالاها و خدمات اشاره دارد. این مبتنی بر ویژگی هایی است که بر رفتار و نتایج شرکتهایی که در یک بازار خاص کار می کنند تأثیر می گذارد.
برخی از عواملی که ساختار بازار را تعیین می کنند شامل تعداد خریداران و فروشندگان ، توانایی مذاکره ، درجه تمرکز ، میزان تمایز محصولات و سهولت یا دشواری ورود و خروج از بازار است.
خلاصه
- ساختار بازار به نحوه طبقه بندی و تمایز صنایع مختلف بر اساس مدرک و ماهیت رقابت برای خدمات و کالاها اشاره دارد.
- چهار نوع محبوب ساختار بازار شامل رقابت کامل ، بازار الیگپولی ، بازار انحصاری و رقابت انحصاری است.
- ساختارهای بازار روابط بین فروشندگان و سایر فروشندگان ، فروشندگان با خریداران یا موارد دیگر را نشان می دهد.
درک ساختارهای بازار
در اقتصاد ، با بررسی دقیق مجموعه ای از عوامل یا ویژگی های نمایش داده شده توسط بازیکنان مختلف ، ساختارهای بازار را می توان به خوبی درک کرد. متمایز کردن این بازارها در هفت ویژگی مجزا زیر معمول است.
- ساختار خریدار صنعت
- گردش مشتریان
- میزان تمایز محصول
- ماهیت هزینه های ورودی
- تعداد بازیکنان موجود در بازار در همان صنعت
- بزرگترین سهم بازار بازیکن
با بررسی متقابل ویژگی های فوق در برابر یکدیگر ، می توان صفات مشابهی را ایجاد کرد. بنابراین ، طبقه بندی و تمایز شرکت ها در صنایع مرتبط آسان تر می شود. براساس ویژگی های فوق ، اقتصاددانان از این اطلاعات برای توصیف چهار نوع ساختار بازار استفاده کرده اند. آنها شامل رقابت کامل ، بازار الیگپولی ، بازار انحصاری و رقابت انحصاری هستند.
انواع ساختارهای بازار
1. رقابت کامل
رقابت کامل زمانی اتفاق می افتد که تعداد زیادی از شرکت های کوچک در مقابل یکدیگر رقابت کنند. آنها محصولات مشابه (همگن) را به فروش می رسانند ، فاقد تأثیر قیمت بر کالاها هستند و برای ورود یا خروج از بازار آزاد هستند.
مصرف کنندگان در این نوع بازار از کالاهای فروخته شده آگاهی کامل دارند. آنها از قیمت های در نظر گرفته شده بر روی آنها و برند محصول آگاه هستند. در دنیای واقعی، شکل خالص این نوع ساختار بازار به ندرت وجود دارد. با این حال، هنگام مقایسه شرکت هایی با ویژگی های مشابه مفید است. این بازار غیرواقعی است زیرا با انتقادات قابل توجهی روبرو است که در زیر توضیح داده شده است.
- عدم انگیزه برای نوآوری: در دنیای واقعی، اگر رقابت وجود داشته باشد و یک شرکت سهم بازار غالب را در اختیار داشته باشد، تمایل به افزایش نوآوری برای شکست رقبا و حفظ وضعیت موجود وجود دارد. با این حال، در یک بازار کاملاً رقابتی، حاشیه سود ثابت است و فروشندگان نمی توانند قیمت ها را افزایش دهند و در غیر این صورت مشتریان خود را از دست خواهند داد.
- موانع بسیار کمی برای ورود وجود دارد: هر شرکتی می تواند وارد بازار شود و شروع به فروش محصول کند. بنابراین، متصدیان فعلی باید برای حفظ سهم بازار فعال باشند.
2. رقابت انحصاری
رقابت انحصاری به یک بازار رقابتی ناقص با ویژگی های بازار انحصاری و رقابتی اشاره دارد. فروشندگان با یکدیگر رقابت می کنند و می توانند کالاهای خود را از نظر کیفیت و برند متمایز کنند تا متفاوت به نظر برسند. در این نوع رقابت، فروشندگان قیمتی را که رقبای خود دریافت می‌کنند در نظر می‌گیرند و تاثیر قیمت‌های خود را بر رقابت خود نادیده می‌گیرند.
هنگام مقایسه رقابت انحصاری در کوتاه مدت و بلند مدت، دو جنبه متمایز وجود دارد که مشاهده می شود. در کوتاه مدت، شرکت انحصاری سود خود را به حداکثر می رساند و به عنوان یک انحصار از تمام مزایای آن برخوردار می شود.
این شرکت در ابتدا محصولات زیادی را تولید می کند زیرا تقاضا زیاد است. بنابراین، درآمد نهایی آن (MR) با هزینه نهایی آن (MC) مطابقت دارد. با این حال، با ورود شرکت‌های جدید به بازار با محصولات متمایز که بر تقاضا تأثیر می‌گذارند، MR با گذشت زمان کاهش می‌یابد و منجر به سود کمتر می‌شود.
3. انحصارطلبی
یک بازار انحصاری متشکل از تعداد کمی از شرکت های بزرگ است که محصولات متفاوت یا یکسان را می فروشند. از آنجایی که بازیگران کمی در بازار وجود دارد، استراتژی های رقابتی آنها به یکدیگر وابسته است.
به عنوان مثال، اگر یکی از بازیگران تصمیم به کاهش قیمت محصولات خود بگیرد، این اقدام باعث می شود که سایر بازیگران نیز قیمت های خود را کاهش دهند. از سوی دیگر، افزایش قیمت ممکن است دیگران را تحت تاثیر قرار دهد تا در انتظار انتخاب مصرف کنندگان برای محصولاتشان، اقدامی انجام ندهند. بنابراین، برنامه ریزی استراتژیک توسط این نوع بازیگران امری ضروری است.
در شرایطی که شرکت‌ها به طور متقابل رقابت می‌کنند، ممکن است با محدود کردن تولید، توافق‌هایی برای به اشتراک گذاشتن بازار ایجاد کنند که منجر به سودهای فوق‌العاده می‌شود. اگر هر یک از طرفین به حالت تعادل نش احترام بگذارند و هیچ یک وسوسه نشوند که در دوراهی زندانی شرکت کنند، این امر صادق است. در چنین توافقی، آنها مانند انحصار کار می کنند. از این تبانی به عنوان کارتل یاد می شود.
4. انحصار
در یک بازار انحصاری، یک شرکت واحد نماینده کل صنعت است. هیچ رقیبی ندارد و تنها فروشنده محصولات در کل بازار است. این نوع بازار با عواملی مانند ادعای انحصاری مالکیت منابع، حق اختراع و حق چاپ، مجوزهای صادر شده توسط دولت یا هزینه های بالای راه اندازی اولیه مشخص می شود.
تمامی ویژگی های فوق مرتبط با انحصار شرکت های دیگر را از ورود به بازار محدود می کند. بنابراین، این شرکت یک فروشنده باقی می ماند زیرا قدرت کنترل بازار و تعیین قیمت برای کالاهای خود را دارد.
مطالب مرتبط
از شما برای خواندن راهنمای CFI در مورد ساختار بازار متشکریم. برای ادامه یادگیری و توسعه دانش خود در مورد تجزیه و تحلیل مالی، ما به شدت منابع اضافی زیر را توصیه می کنیم:
